De nervus vagus (ook wel tiende hersenzenuw of craniale zenuw X genoemd) is een belangrijke gemengde hersenzenuw die zowel sensorische (gevoels-) als motorische (bewegings-) vezels bevat. De nervus vagus wordt ook wel de snelweg van je hersenen naar je darmen genoemd. Door deze hersenzenuw kun je vlinders in je buik voelen, een knoop in je maag of pijn in je hart na een verbroken relatie. De voorste motorische kern van de nervus vagus wordt de ventrale vagus genoemd, de nucleus ambiguus . Deze tak innerveert voornamelijk de structuren boven het middenrif, zoals het hart, de keel en het gezicht (via verbindingen met andere zenuwen). Hij is betrokken bij sociale verbondenheid, spraak, mimiek en de regulatie van het hart. De ventrale vagus is onderdeel van het parasympathisch zenuwstelsel en zorgt in rust voor veiligheid, verbondenheid, ontspanning en sociale interactie. De achterste motorische kern van de nervus vagus wordt de dorsale vagus genoemd, de nucleus dorsalis nervi vagi . Deze tak innerveert voornamelijk de organen onder het middenrif: maag, darmen, lever, alvleesklier enzovoort. Hij stuurt de parasympathische regulatie van deze organen aan (bijvoorbeeld spijsvertering, energiebesparing). De dorsale vagus is het oudste, evolutionair gezien primitieve deel van de nervus vagus en is verantwoordelijk voor diepe rust, maar ook voor de "shutdown"-reactie (bevriezing, dissociatie) bij overweldigende stress. Wat er gebeurt bij heftige stress of een traumatische ervaring Wanneer je een heftige stress- of traumatische ervaring meemaakt, zoals een situatie waarin je je volledig overweldigd, machteloos of bedreigd voelt, kan je zenuwstelsel reageren op een manier die veel verder gaat dan alleen "vechten of vluchten". In zulke situaties kan de nervus vagus een centrale rol spelen, met name via een reactie die bekendstaat als de "freeze-respons" of de "dorsale vagale respons". Wat gebeurt er precies? De nervus vagus heeft dus grofweg twee belangrijke takken: Ventrale vagus – deze tak is actief als je je veilig, verbonden en rustig voelt. Het ondersteunt sociale betrokkenheid, spraak, oogcontact, en normale spijsvertering. Dorsale vagus – deze tak wordt actief bij extreme stress of gevaar dat je niet kunt ontvluchten of hanteren. Het lichaam schakelt dan over naar een soort ‘shutdown’-modus. In zo'n “shutdown” kunnen de volgende dingen gebeuren: Je verlamt of bevriest letterlijk. Je kunt je afwezig of losgekoppeld voelen van je lichaam (dissociatie). Je spraak kan (tijdelijk) wegvallen. Dit komt doordat de zenuwbanen die betrokken zijn bij stem en expressie minder actief worden. Je ademhaling vertraagt en wordt oppervlakkig. Je spierspanning zakt weg, wat voelt als instorten of niet meer kunnen bewegen. Deze staat is biologisch gezien bedoeld als een soort laatste redmiddel bij levensgevaar: het lichaam "doet alsof het er niet is" — zoals dieren die zich dood houden bij dreiging. Waarom kon ik niet meer praten? Bij mensen wordt spraak mede gereguleerd door delen van het zenuwstelsel die onder invloed staan van de ventrale vagale tak van de nervus vagus. Bij extreme stress schakelt het lichaam over naar de dorsale respons, waarbij die sociale en communicatieve functies als niet-essentieel worden gezien. Daardoor kan het voelen alsof je stem wegvalt of je letterlijk niet in staat bent iets te zeggen. Dit is geen teken van zwakte, maar een automatische overlevingsreactie van je zenuwstelsel. Als je dit herkent of vaker meemaakt, dan is het zinvol om hier met een professional (bijv. traumatherapeut, somatisch coach of lichaamsgerichte psycholoog) verder naar te kijken. Zij kunnen je helpen om: je zenuwstelsel beter te reguleren, meer veiligheid in je lichaam te ervaren, én je ventrale vagale systeem te versterken (wat herstel en communicatie vergemakkelijkt). Technieken zoals trauma-sensitieve ademhaling, polyvagaal-geïnspireerde therapieën of EMDR kunnen effectief zijn.

Daar lag ik dan. Vandaag precies 2 weken geleden. Van het ene op het andere moment in het ziekenhuis met een hersenbloeding. En dat terwijl ik me zo verheugde op het 13x spelen van de voorstelling "Delirium" op het Sonsbeek Theateravenue festival te Arnhem. Zo zie je maar weer dat je wel plannen kunt maken, maar dat het leven soms anders besluit...

Wanneer loopt jouw emmer over? Je hoort er steeds vaker over: trauma, verlies, rouwverwerking. Het lijkt alsof we niet meer in staat zijn met het ongeluk dat ons in ons leven overkomt om te gaan. Natuurlijk is er wel verschil tussen het ene trauma en het andere trauma in heftigheid. Toch is het principe dat zich in ons systeem afspeelt hetzelfde. Mijn eerste grote verlies was het verlies van mijn vader op mijn 14de jaar. Hij maakte zelf een einde aan zijn leven. Ik heb me in die tijd heel eenzaam gevoeld. Omgaan met dit verlies deed ik door te vluchten in sociale contacten. Ik ging veel uit, lachte veel, maakte plezier. Echter alles met een masker op, zodat niemand mijn grote verdriet zou zien. Ik was onrustig en overactief. Ook had ik last van schuldgevoelens, boosheid en ik kreeg lichamelijke klachten zoals last van mijn darmen. Mijn eerste trauma liep ik op tijdens een overval op het postkantoor waar ik die dag werkte. Ik was zwanger van mijn eerste kindje en kon alleen maar denken "als mijn kindje maar niets overkomt". Eén overvaller had een pistool op het hoofd van een klant gericht en dwong mij zo de deur van de (toen nog) beveiligde ruimte te openen. Vanaf dat moment weet ik wat het is om in je broek te plassen van angst. Het had niet veel gescheeld of ik had het niet droog gehouden. Hij wachtte 4 minuten tot de kluis open kon en haalde in de tussentijd mijn kassa leeg. Hij sloeg de postbode neer die nietsvermoedend de post kwam ophalen. Na afloop moest ik mijn sleutels afgeven. Zodra ze weg waren, ben ik met een klant naar een restaurant aan de overkant gelopen en heb daar de politie gebeld. Tijdens dat gesprek stopte mijn spraak ermee. Ik kon letterlijk niets meer zeggen. Nu begrijp ik wat er gebeurde, toen niet... Ik heb er een blog over geschreven, die lees je hier . Na deze gebeurtenissen volgden er nog meerdere verliezen. Na een relatie van 12 jaar waarvan 6 jaar getrouwd liep mijn huwelijk stuk. Hierna herstelde het contact met mijn jeugdvriendin welke ik tijdens mijn huwelijk kwijt was geraakt. Het was alsof we elkaar nooit uit het oog waren verloren. Zo fijn als het gewoon 'makkelijk' gaat. Helaas verloor ik haar vijf jaar later door een noodlottig ongeval. Ik schreef er een gedicht over. Dat lees je hier . Ook verloor ik drie keer mijn baan. Dat heeft me gebracht tot de studie Psychologie, waar ik nog elke dag dankbaar voor ben. Tot slot verloor ik ook mijn tweede lange relatie, door slechte communicatie en te laat inschakelen van hulp. De laatste traumatische gebeurtenis is het verlies van mijn schoonzoon, waarbij ik ook bijna mijn dochter verloor. Deze gebeurtenis riep naast de nieuwe pijn ook veel oude pijn op. Een jaar van verwarrende gevoelens, veel lichamelijke klachten als gespannen spieren, gespannen kaken, darmklachten, hartkloppingen, oorsuizen, slecht slapen. Mijn draaglast was dit keer te groot voor mijn resterende draagkracht. Mijn emmer is dus afgelopen jaar overgelopen. En toch ging mijn leven voor de buitenwereld 'gewoon' door. De worsteling vond vooral aan de binnenkant plaats. Praten met een professional heeft mij geholpen en ook het lezen over trauma en verlies. Al ben ik nog niet klaar. De spanning is uit mijn hoofd, maar zit nog in mijn lichaam. Dat kost tijd. Vertragen en rust. Bewust omgaan en luisteren naar mijn lichaam. Elke dag opnieuw. Draagkracht opbouwen.

Trauma's worden opgeslagen in het lichaam. Lees hier hoe dat in zijn werking gaat.

Als het op ons werk niet meer lekker loopt, dan gaan we naar een loopbaancoach....

Coaching of therapie? ConJa voorziet in coaching en therapie. Maar wat is nu eigenlijk het verschil? Zowel een coach als een therapeut zijn gericht op het veranderen van gedrag in het belang van de klant. Beide gaan het gesprek met je aan over diverse hulpvragen en gebruiken daar verschillende gesprekstechnieken voor. Het grootste verschil zit in de focus: de therapeut focust zich op het verleden en de coach focust zich op de toekomst. Een metafoor als voorbeeld: de ketting van je fiets ligt eraf en je wilt dat hij zo snel mogelijk weer gerepareerd wordt. Een therapeut gaat met jou onderzoeken hoe het is gekomen dat de ketting eraf is geraakt om zodoende het in de toekomst te kunnen voorkomen. Een coach begeleidt je bij het leerproces om de ketting er weer omheen te kunnen leggen, om zodoende het in de toekomst zelf te kunnen herstellen. Niet beschermd De beroepen coach en psycholoog of therapeut zijn niet-beschermd. Dat betekent dat iedereen zich coach of psycholoog mag noemen. Om hier toch onderscheid in te kunnen maken, zijn er registers en beroepsorganisaties opgesteld. In zo’n register of bij zo’n beroepsorganisatie word je alleen toegelaten als je specifieke, gecertificeerde scholing hebt gevolgd. Het bekendste register is het BIG-register. Hierin vind je (universitair geschoolde) psychologen, psychiaters, (psychiatrisch) verpleegkundigen, artsen e.d. Voor de HBO geschoolde psychologen (Toegepast psycholoog) is er het kwaliteitsregister NBTP. Alle ingeschrevenen hebben in ieder geval de opleiding psychologie (universitair of hbo) gevolgd en een jaar ervaring opgedaan in het werkveld. Ze mogen de beschermde titel Register Toegepast psycholoog dragen. Soms start een coach vanuit een andere achtergrond, meestal vanuit eerder opgedane ervaringen in een specifiek werkveld. Deze coaches kunnen zich aansluiten bij andere beroepsorganisaties, zoals het NOBCO of het NOLOC. In al deze situaties is de coach, psycholoog of therapeut verplicht te blijven investeren in deskundigheid en kwaliteit. Een coach, therapeut of psycholoog mag echter geen medicatie voorschrijven. Dat is alleen aan de psychiater voorbehouden. Hoe zit dat bij ConJa? Bij ConJa kun je terecht voor coaching en voor therapie. Een Toegepast psycholoog wordt echter niet opgeleid als therapeut, maar als coach. Dus om als therapeut aan de slag te mogen, is de opleiding Emotionally Focused Therapy gevolgd. Ook is de verdieping volgens de SCHIP-aanpak gevolgd, voor koppels in zwaar weer. Bij ConJa kan er dus alleen therapie worden gevolgd als het gaat om het onderzoeken van je relaties. Natuurlijk is dit best breed, zeker in combinatie met coaching. Denk bijvoorbeeld aan een hulpvraag op het gebied van lichte depressie of somberheid. Via coaching kijken we naar voor jou beschikbare tools om zelf te leren hiermee om te gaan, via (relatie)therapie kijken we naar patronen binnen jouw relaties, het ontstaan ervan en hoe ze staan in relatie tot je hulpvraag. Of denk bijvoorbeeld aan een coach-hulpvraag als het verbeteren van je zelfvertrouwen. Een coach gaat met jou op zoek naar situaties in het heden waarin jij je niet zelfverzekerd voelt en samen ontwikkel je tools om je zekerder te voelen. Als jij denkt dat een deel van jouw verminderd zelfvertrouwen ligt in de relaties die jij onderhoudt, dan kan ConJa daar net iets verder op inspelen door samen deze relaties tegen het licht te houden. Je kunt zo tot inzichten komen en begrijpen waarom jij je in sommige situaties onzekerder voelt dan je wellicht in werkelijkheid bent. Waarvoor kun je dan niet terecht bij ConJa? Zodra je ernstige psychische problematiek ondervindt, zal je altijd worden doorverwezen naar de huisarts voor een verwijzing naar een Klinisch psycholoog. Deze is gespecialiseerd in diverse psychische problematieken, zodat je op de juiste plaats bent voor de juiste zorg. Wil je meer uitleg? Je mag altijd bellen: 06-42228410.

Interoceptie is het waarnemen van allerlei lichaamsprocessen.

Ruimte. Het geeft mij een gevoel van vrijheid, openheid, lucht. Toch verschilt het per persoon en per situatie hoeveel ruimte ik als prettig om me heen ervaar. Hoe komt dat? Hoeveel ruimte hebben we eigenlijk nodig?